بررسی مقادیر فلزات آهن، سرب و کروم در عضله میگوی سفید هندی (Fenneropenaeus indicus) جاسک و تنگه هرمز

نوع مقاله : مقاله کامل

نویسندگان

1 بخش آبزیان دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز

2 گروه شیلات دانشکده علوم دریایی دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، چابهار

3 مرکز تحقیقات پاتوبیولوژی مولکولی شیراز، پاتوبیولوژی دکتر دانشبد، شیراز، ایران

چکیده

فلزات سنگین به‌راحتی می‌توانند باعث آلودگی زیست محیطی آبزیان به‌خصوص میگوها شوند که یکی از ارزشمندترین منابع در زنجیره غذایی انسان‌ها محسوب می‌شوند. هدف از این مطالعه، بررسی غلظت فلزات سنگین (آهن، سرب و کروم) بافت عضله میگوی هندی (Fenneropenaeus indicus) در جاسک و تنگه هرمز و مقایسه آن‌ها با استانداردهای جهانی می‌باشد. تعداد 60 نمونه میگوی هندی از صید روزانه صیادان جاسک و تنگه هرمز در آبان ماه 1394 تهیه شدند. پس از شست و شو، بافت خوراکی میگو جداسازی و در آون در دمای 65 درجه سانتی‌گراد به‌مدت 74 ساعت خشک گردید. و پس از انجام عملیات هضم اسیدی، غلظت فلزات سنگین نمونه‌ها به‌وسیله دستگاه جذب اتمی اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که تفاوت معنی‌داری بین غلظت فلزات آهن و سرب و کروم بافت عضله میگو در جاسک و تنگه هرمز وجود داشت (05/0>P). بیشترین غلظت کروم و سرب به‌ترتیب 07/0± 82/0 و 08/0±14/0 میلی‌گرم در کیلوگرم وزن خشک در جاسک و بیشترین غلظت آهن (45/0± 29/6 میلی‌گرم در کیلوگرم وزن خشک) در تنگه هرمز مشاهده شد. نتیجه این بررسی نشان داد که غلظت فلزات سنگین آهن، کروم و سرب (به استثنای کروم در جاسک) در عضله میگو از استاندارد‌های گزارش شده توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) کمتر بوده و نگران کننده نمی‌باشد. هر چند میانگین غلظت کروم در عضله میگوی بندر جاسک از حداکثر مجاز برای مصارف انسانی بالاتر بوده و نیاز به بررسی و حساسیت بیشتری دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Study on Levels of Heavy Metals (Fe, Pb and Cr) in Muscle of Fenneropenaeus indicus in Jask and Strait of Hormuz

نویسندگان [English]

  • A. Gholamhosseini 1
  • P. Akbari 2
  • M. Ali 1
  • S. Soltanian 1
  • V. Taghdesi 3
  • M.S. Fereidouni 1
1 Aquatic Animal Health Unit, School of Veterinary Medicine, Shirazu University, Shiraz, Iran.
2 Chabahar Maritime University, Deparment of Marine Sciences, Fisheries groups.
3 Shiraz Molecular Pathology Research Center, Dr. Daneshbod Pathobiology Laboratory, Shiraz, Iran.
چکیده [English]

Heavy metals can easily contaminate aquatic animals especially shrimps, which are one of the most valuable resources in the food chain of humans. The aim of this study was to evaluate the concentration of heavy metals (Fe, Cr and Pb) in the muscle tissue of Fenneropenaeus indicus in Jask and Strait of Hormuz and compare them with global standards. Thirty samples of Fenneropenaeus indicus were obtained in October 2015 from daily hunting of fishermen in Jask and Strait of Hormuz. Then the muscle tissues were washed and dried in oven at 65 °C for 74 hours. Following acid digestion, the measurement of heavy metals concentration was performed by Atomic absorption spectrometry. Results showed that there was a significant difference between Cr, Fe and Pb concentrations in shrimp muscle in Jask and Strait of Hormuz (P<0.05). The highest concentration of Cr (0.82± 0.07 mg/kg dry weight) and Pb (0.14± 0.08 mg/kg dry weigh) were observed in Jask and the highest concentration of Fe (6.29± 0.45 mg/kg dry weight) was observed in Strait of Hormuz. The results of this investigation showed that the concentration of heavy metals including Fe, Cr and Pb (except Cr metal in Jask) in the shrimp muscle were less than the amounts reported by WHO and so they were not risky for health. However, the concentration of Cr in shrimp muscle was more than the recommended consumption limit for the humans, and it needs to be controlled cautiously.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Heavy metals
  • FENNEROPENAEUS INDICUS
  • Persian Gulf
  • Environmental pollution

مراجع

1. Agusa, T., T. Kunito, S. Tanabe, M. Pourkazemi and D.G. Aubrey. 2004. Concentrations of trace elements in muscle of sturgeons in the Caspian Sea. Marine Pollution Bulletin 49: 789– 800.
2. Anan, Y., T. Kunito, S. Tanabe, I. Mitrofanov and D. Aubrey. 2005. Trace element accumulation in fishes collected from coastal waters of the Caspian Sea. Marine Pollution Bulletin 51: 882–888.
3. AOAC (Association of Official Analytical Chemistry). 1995. Official methods of analysis. 16th ed. Arlington, VA, USA.
4. Askary Sari, A. and M. Velayatzadeh. 2000. Lead and zinc concentrations in liver and muscle tissues of two fish species, rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) and common carp (Cyprinus carpio). Journal of Iran Veterinary 7: 30-35.
5. Gracey, G.F., D.S. Collins and R. J. Huey.1966. Meat Hygiene. 1st Tehran University Press, Tehran.
6. Harikumar P.S.‚ V.P. Nasir and M. P. Mujeebu Rahman. 2009. Distribution of heavy metals in the core sediments of a tropical wetland system. International Journal of Environmental Science and Technology 6: 225-232.
7. Hulya Karadede, E. 2000. Concentration of heavy metals in water, sediment and fish species from the Ataturk Dam Lake Turkey. Chemosphere 41: 1371-1376.
8. Hunter, B.A., M. S. Johnson and D.J. Thompson. 1987. Ecotoxicology of copper and cadmium in a contaminated grassland ecosystem. III small mammals. Journal of Applied Ecology 24: 601-614.
9. Joseph, K. and J. P. Srivastava. 1992. Heavy metal load in prawn, Penaeus indicus (H. MilneEdwards) inhibiting ennore estuary in Madras. Journal of the Inland Fisheries Society of India 24: 30-33.
10. Kureishy, T.W. 1993. Concentration of heavy metals in marine organisms around Qatar before and after the Gulf War oil spill. Marine Pollution Bulletin 27: 183-186.
11. Movahed, A., A. Dehghan, R. Haji Hosseini, S. Akbarzadeh, A. A. Zendehboudi, M. Nafisi Behabadi, M. M. Mohammadi, N. Hajian, F. Pakdel, A. Hefzulla and D. Iranpour. 2013. Evaluation of heavy metals in the tissues of different species of shrimps collected from coastal waters of Bushehr, Persian Gulf. Iranian South Medical Journal 16: 100-109.
12. Pour Bagher, H., S. V. Hosseni, N. Khorasani, S. M. Hosseini and P. Dephie.2014. Heavy metal in muscle of Fenneropenaeus indicus. Iranian Journal of Natural Resources 1:13-24.
13. Pour Khabaz A. and S. Mohamad Nabizadeh. 2012. Determination of heavy metals sources in Hara Biosphere Reserve. Veterinary Journal 9: 64-75.
14. Pourang, N. and G. Amini. 2001. Distribution of trace elements in tissues of two shrimp species from Persian Gulf and effects of storage temperature on elements transportation. Water, Air and Soil Pollution 129: 229-243.
15. Pourang, N., J. H. Dennis and H. Ghourchian. 2005. Distribution of heavy metals in Penaeus semisulcatus from Persian Gulf and possible role of metallothionein in their redistribution during storage, Environmental Monitoring and Assessment 100: 71-88.
16. Qasemi, M., S. Sobhanardakani and M. Riahi Khoram. 2012. Assessment of Fe, Zn, Cu, Cd, Pb concentrations in liver, kidney and muscle of cattle and sheep marketed in Hamedan city. MSc Thesis .Hamedan Branch, Islamic Azad University. Hamedan, Iran.
17. Razavi, S.M.R., H. Vahabzadeh, A. Zamini, A. Askary Sary and M. Velayatzadeh. 2012. Measured and Comparison of heavy metals Hg, Pb, Cd in the muscle and shell of Fenneropenaeus indicus Persian Gulf (Bahrekan, Khuzestan Province). Journal of Aquatic Animals and Fisheries 3:43-90
18. Saei-Dehkordi, S. S., A. Fallah and A. Nematollahi. 2010. Arsenic and mercury in commercially valuable fish species from the Persian Gulf: Influence of season and habitat. Food and Chemical Toxicology 48: 2945-2950.
19. Shahriari, A. 2005. Determination of cadmium, chromium, lead and nickel in edible tissues of Tiger-Toothed Croaker and Russels snapper from Persian Gulf in 2003. Journal of Gorgan University of Medical Sciences 2: 65-67.(In Farsi).
20. Spears, J. W., R. W. Harvey and L. J. Samell. 1986. Effects of dietary nickel and protein on growth, nitrogen metabolism and tissue concentrations of nickel, iron, zinc, manganese and copper in Calves. Journal of Nutrition 116: 1873-1882.
21. Wu, X. Y. and Y. F. Yang. 2011. Heavy metal (Pb, Co, Cd, Cr, Cu, Fe, Mn and Zn) concentrations in harvest-size white shrimp Litopenaeus vannamei tissues from aquaculture and wild source. Journal of Food Composition and Analysis 24: 62-65.
 
تحقیقات دامپزشکی و فرآورده‌های بیولوژیک
دوره 30، شماره 4
دی 1396
صفحه 241-247

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 01 مهر 1395
  • تاریخ بازنگری: 14 بهمن 1395
  • تاریخ پذیرش: 24 اسفند 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار