بررسی پاتولوژیک ضایعات کلیوی و برخی فاکتورهای بیوشیمیایی خون متعاقب تزریق سم عقرب Buthotus saulcyi در موش صحرایی

شناسنامه علمی شماره

نویسندگان

1 دانش آموخته دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران، اهواز

2 دانشیار گروه آموزشی پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران، اهواز

3 دانشیار گروه آموزشی علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران، اهواز

چکیده

عقرب B.saulcyi یکی از مهم‌ترین گونه‌های عقرب در استان خوزستان است که احتمالاً سم آن در بدن قربانیان آثار عمومی به جای می گذارد. فقدان اطلاعات کافی در مورد مکانیسم آثار سم این عقرب و نیز ارگان هدف آن از یک طرف و نیز نقش مهم کلیه‌ها در حفظ سلامت بدن از طرف دیگر، نشان دهنده ضرورت انجام مطالعاتی نظیر تحقیق حاضر است. به این منظور 75 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار انتخاب و به صورت تصادفی به پنج گروه پانزده تایی تقسیم‌بندی گردیدند. به هر کدام از موش‌های گروه های مذکور بترتیب مقادیر 18، 24، 30 و 36 میکروگرم از سم عقرب مذکور و یک میلی لیتر نرمال سالین به صورت زیرجلدی تزریق گردید. آن گاه در زمان های 3، 6، 12، 24 و 96 ساعت پس از تزریق سم، خون گیری، آسان کشی و کالبدگشایی صورت پذیرفت. آن گاه مقادیر BUN، اسید اوریک، کراتینین، سدیم و پتاسیم در نمونه‌های خون، اندازه گیری شده و نمونه‌های کلیوی نیز مورد آزمایشات هیستوپاتولوژیک قرار گرفتند. براساس نتایج مشاهده شده، بین تزریق مقادیر فوق از سم عقرب B.saulcyi و ضایعات کلیوی ارتباط معنی داری دیده نشد. البته مقادیر مذکور، تغییرات معنی داری در پارامترهای خونی شاخص عملکرد کلیوی نظیر کراتینین و اوره ایجاد نمودند (05/0> P). همچنین در تعدادی از گروه‌های چالش، مقادیر کراتینین و پتاسیم در زمان‌های مختلف پس از تزریق سم دچار تغییرات معنی داری شد بنابراین می توان این گونه استنباط نمود که دوزهای مذکور، علی رغم تاثیر بر سلول‌ها و القای تغییراتی در پارامترهای خونی، توانایی ایجاد ضایعات بافتی در کلیه را نداشته است.

عنوان مقاله [English]

A pathological and biochemical survey on renal lesion due to Buthotus saulcyi scorpion venom injection in rats

نویسندگان [English]

  • M Saghaf ian 1
  • S Esmaeilzadeh 2
  • M Razi Jalali 3
1 Veterinary Graduated of Veterinary Faculty of Shahid Chamran University
2 DVM, DVsc (Pathol) Associated Professor, Department of Pathobiology, School of Veterinary Medicine, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
3 DVM, DVsc (Clin. Pathol) Associated Professor, Department of Clinical Sciences, School of Veterinary Medicine, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

 Buthotus saulcyi is one of the six most important scorpion species in Khuzestan province, which its venom causes probable general effects on its victims. Due to insufficient knowledge about mechanism of the venom functions and its target organs and highly dependence of health to normal function of kidney, this survey has been accomplished. In present study, 75 male Wistar rats were selected and divided randomly to five groups (A-E). Then 18, 24, 30 and 36 µgr/Rat of the venom and 1ml normal saline was injected subcutaneously to groups A-E, respectively. After 3, 6, 12 and 36 hours of envenomation, blood sampling, euthanasia and necropsy were performed. Histopathological study was performed on renal tissue samples and verification of BUN, uric acid, creatinine, Na and K of blood samples, were also measured. Results showed no significant correlation between injection of examined doses of the venom and renal lesions but significant modification in some blood parameters depended to dose and time were seen(P<0.05). Therefore it can presume that although examined doses of the venom can affect renal index parameters of blood but these amounts of venom have not much ability to induce renal lesions.

1- حبیبی، ط، (1371)، جانور شناسی عمومی، جلد سوم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، صفحات 230-280##
2- فرزان پی، ر، (1371)، عقرب شناخت، مرکز انتشارات نشر دانشگاهی، تهران، صفحات 147 و 191-190##
3- کمالی، ک، (1379)، عقرب‌های خوزستان. مجله پژوهش و سازندگی. سال دهم، جلد سوم، صفحات 57-60 ##
4- نیاورانی، ا، ر، (1375)،  فیزیولوژی پزشکی گایتون. تالیف: گایتون، آرتور سی و هال، جان ئی. جلد اول، چاپ اول، نشر طیب، تهران، صفحات 323-326 و 325-353##
5- Arthur, J. E., Lucke, V. M., Newby, T. J. and Bourne, F. J. (1984), An Immunohistological study of feline glomerulonephritis using the peroxidase – antiperoxidase method. Research in Veterinary Science, 37: 12-17.##
6- Bessalem, S., Hammoudi – Triki, D. and Laraba- Djebari, F. (2003), Effect of immunotherapy and metabolic histopathological modification after experimental scorpion envenomation. Bulletin of Exotic Pathology Society, 96 (2): 110-114.##
7- Burtis, C. And Ashwood, E. (2000), Tietz fundamentals of clinical chemistry. 5 th edition, W. B. Saunders Company, Philadelphia, pp: 682-723.##
8-Confer A.W. and Panciera, R.J. (2001), Urinary system. In: McGavin, M.D., Carlton, W.W. and Zachary, J.E. (Eds). Thomson's special veterinary pathology. 3rd edition. Mosby Inc., London, pp: 235-277. ##
9- De Roodth, A. R., Gimeno, E., Ortiansky, E., Varni, L., Dolab, J.A., Segre, L., Litwin, S. and Vidal, J. C. (2001), A study on experimental envenomation in mice with the venom of Tityus trivitattus kraepelin captured in Argentina. Journal of National Medicine Association, 10 (2): 99-109.##
10- De Sousa Alves, R., Do Naseimento, N. R., Barbosa, P. S., Kerntopf, M. R., Lessa, L. M., De Sousa, C. M., Martins, R. D., Sousa, D. F., De Queiroz, M. G., Toyama, M. H., Fonteles, M. C., Martins, A. M., Monteiro, H. S. (2005), Renal effects and vascular reactivity induce by tityus serrulatus venom. International Society of Toxicology, 46 (3): 271-276.##
11- Dibartola, S. P. and Rutgers, H. C. (1994) Disease of kidney. In: Sherding, R. G. (Ed). The Cat Disease and Clinical Management. Vol. 2, 2nd edition, W. B. Saunders Company, London, pp: 1711-1767.##
12- Dosreis, H. A., Costa, R. S., Coimbra, T. M. and Teixeira, V. P. (1998) Acute renal failure in experimental envenomation with Africanized bee venom. Renal Failure, 20 (1) pp: 39-51.##
13- Gajalakshmi, B. S., Ramaswamy, N., Tniagarajan, C. and Yahya, G. M. (1979) Certain observations in electrocardiogram and enzyme variation in dogs following scorpion venom injection. Indian Journal of Physiology and Pharmacology, 22: 397-400##
14- Kumar, V., Contran, R. S. and Robins, S. L. (1992) Basic Pathology. 5th edition, W. B. Saunders Company, London: pp: 21-34, 127-130, 440-445.##
15- Malhotra, K. K., Mirdehghan, C. M. and Tandon, H.D. (1978)Acute renal failure following scorpion sting. American Journal of Tropical Medicine and Hygiene, 27 (3): 623-626.##
16- Maxie, M. G. (1993) The urinary system. In: Jubb, K. V. F., Kennedy, P. C. and Palmer, N. (Eds). Pathology of Domestic Animals. Vol. 2, 4th edition, Academic Press, Inc. California, pp: 185-395.##
17- Meki, A. R., El- Deen, Z. M. El Deen, H. M. (2002)Myocardial injury in scorpion envenomed children: Significance of assessment of serum troponin I and interleukin - 8. Neurology and Endocrinology, 23 (2): 133-140.##
18- Omran, M. A. And Abdel – Rahmans, M. S. (1992) Effects of scorpion Leiurus quinquestriatus venom on clinical chemistry parameters of the rat. Toxicology letters, 61 (1): 90-109.##
19- Rahmy, T. M. (1998) Action of cobra venom on the renal cortical tissue: Electormicroscopic studies. International Society of Toxicology, 36: 657-64.##
20- Slauson, D. O. and Cooper, B. J. (2002) Mechanisms of Disease. A Text Book of Comparative General Pathology. 3rd Ed., Mosby, London, pp: 215-320, 279-281##
21- Slauson, D. O. and Lewis R. M. (1979) Comparative pathology of glomerulonephritis in animals. Veterinary Pathology, 16: 135-164.##