تعیین میزان برخی فلزات سنگین در بافت های مختلف سیاه ماهی (Capoeta fusca) در قنات‌های بخش مرکزی بیرجند

شناسنامه علمی شماره

نویسندگان

1 کارشناس ارشد محیط زیست، گروه محیط زیست، دانشگاه بیرجند

2 استادیار گروه محیط زیست دانشگاه بیرجند

3 مرکز تحقیقات آبزی پروری آب های داخلی، بندر انزلی

چکیده

هدف از این سنجش میزان فلزات سنگین (نیکل، کبالت، کادمیوم، کروم و روی) در بافت های مختلف سیاه ماهی (Capoeta fusca) بود. به همین منظور در تیر ماه 1389، از قنات های بخش مرکزی بیرجند تعداد 24 عدد سیاه ماهی صید شد. نتایج نشان داد که بین طول کل و وزن ماهی با غلظت فلزات سنگین در بافت های مختلف مورد مطالعه همبستگی معنی دار آماری وجود نداشت (05/0< p). البته تفاوت معنی داری بین غلظت فلزات سنگین (به استثناء نیکل) در بافت های مورد مطالعه وجود داشت (05/0> p). میزان فلزات سنگین در بافت ماهیچه سیاه ماهی از حد مجاز استاندار WHO و FAO کمتر بوده است. از طرفی فلز روی بیشترین و کادمیوم کمترین میزان تجمع در بافت های مختلف سیاه ماهی را داشته است. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین میزان تجمع فلزات در بافت کبد و سپس در آبشش بوده است، در حالی که کمترین میزان تجمع در بافت پوست صورت گرفته است. با توجه به بررسی های انجام شده مشخص گردید که میزان فلزات سنگین در بافت های مختلف سیاه ماهی در منطقه اشکفتو نسبت به مناطق مهدی آباد، حاجی آباد و نوکند مود کمتر بوده است.

عنوان مقاله [English]

Determine of heavy metals in different tissues of Black Fish (Capoeta fusca) in central part Qanats of Birjand

نویسندگان [English]

  • B Mansouri 1
  • M Ebrahimpour 2
  • H Babaei 3
1 Faculty of Agriculture, Department of Environmental Sciences, University of Birjand
2 Faculty of Agriculture, Department of Environmental Sciences, University of Birjand
3 Inland water Aquaculture Research Institute, Anzali, Iran
چکیده [English]

The aim of this study was measuring the amount of heavy metals (nickel, cobalt, cadmium, chromium and zinc) in different tissues of Black Fish (Capoeta fusca). For this reason, in July 2010, 24 black fish was caught at the central part Qanats of Birjand. The results showed that between the whole length and the weight of fish and concentration of heavy metals in different observed tissues there were no significant correlation (p>0.05). However, there were significant differences between the concentration of metals (except nickel) in the observed tissues (p<0.05). The amount of heavy metals in muscle tissues of C. fusca was lower than standards of WHO and FAO. In the other hands, Zn has had the highest accumulation and Cd has had the lowest accumulation in various tissues of C. fusca. The results, also, showed the most amount of accumulation of metals have been in liver and then gill tissues, while the lowest accumulation has been in the skin tissues. According to the investigations the results indicated that the amount of heavy metals in different tissues of black fish (C. fusca) in the Eshkafto region was lower than other regions like Mehdi Abad, Haji Abad and Noukand-e Moud.

1- امینی رنجبر، غ.، ستوده نیا، ف. (1384) تجمع فلزات سنگین در بافت عضله ماهی کفال طلایی (Mugil auratus) دریای خزر در ارتباط با برخی مشخصات بیومتریک. مجله علمی شیلات ایران، 3: 1-18.##
2- شهریاری، ع. (1384) اندازه گیری مقادیر فلزات سنگین کادمیوم، سرب و نیکل در بافت خوراکی ماهیان شوریده و سرخو خلیج فارس در سال 1382. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی گرگان، 2: 65-67.##
3- شهریاری، ع.، گل فیروزی، ک.، نوشین، ش. (1389) میزان تجمع کادمیوم و سرب در باف عضلانی سه گونه از ماهیان دریایی کپور، کفال و ماهی سفید سواحل دریای خزر در حوضه خلیج گرگان در سال 86-1385. مجله علمی شیلات، 2: 95-100.##
4- شهاب مقدم، ف.، اسماعیل ساری، ع.، ولی نسب، ت.، کریم آبادی، م. (1389) مقایسه تجمع فلزات سنگین در عضله سپر ماهی چهار گوش (Himantura gerrardi) و گیش چشم درشت (Selar crumenophthalmus) خلیج فارس. مجله علمی شیلات، 2: 85-94.##
5- عبدلی، ا. (1378) ماهیان آب های داخلی ایران. انتشارات موزه طبیعت و حیات وحش ایران. 377 صفحه. ##
6- فاضلی، م.ش. ابطحی، ب. صباغ کاشانی، آ. (1384) سنجش تجمع فلزات سنگین سرب، نیکل و روی در بافت های ماهی کفال (Liza aurata) سواحل جنوبی دریای خزر. مجله علمی شیلات، 1: 65-78.##
7- فروغی فرد، ر.، اسماعیل ساری، ع.، قاسمپوری، س.م. (1386) بررسی همبستگی طول و وزن ماهی سفید سواحل مرکزی خزر جنوبی با تجمع فلزات روی و مس در بافت های عضله و کبد. مجله علمی شیلات ایران، 4: 121-128.##
8- مشکانی، م. ابراهیم پور، م. (1382) شناسایی ماهیان قنات های بخش مرکزی بیرجند. مجله علمی پژوهشی شیلات. شماره 4. سال دوازدهم. 163-172.##
9- ناصری، م.، رضایی، م.، عابدی، ع.، افشار نادری، ا. (1384) سنجش مقادیر برخی عناصر سنگین (آهن، مس، روی، منیزیم، منگنز، جیوه، سرب و کادمیوم) در بافت های خوراکی و غیرخوراکی ماهی کفال پشت سبز (Liza dussumiert) سواحل بوشهر. مجله علوم دریایی ایران، شماره 3و4: 59-67. ##
10- Agah, H., Leermakers, M., Elskens, M., Fatemi, M.R., Baeyens, W., (2009) Accumulation of trace metals in the muscle and liver tissues of five fish species from the Persian Gulf. Environ. Monit. Assess. 157:499–514.##
11- Al-Yousuf, M.H., El-Shahawi, M.S., Al-Ghais, S.M., (2000) Trace metals in liver, skin and muscle of Lethrimus lentjan fish species in relation to body length and sex. Sci. Total. Environ. 256:87-94.##
12- Buttner, J.K., Soderberg, R.W., Terlizz, D.E., (1993) An introduction to water chemistry in freshwater aquaculture. University of Massachusetts. Dartmouth .120pp##
13- Canli, M., Atli, G. (2003) The relationships between heavy metal (Cd, Cr, Cu, Fe, Pb, Zn) levels and the size of six Mediterranean fish species. Environ. Poll. 121:129–136.##
14- Coad, B.W., (1998) Systematic biodiversity in the freshwater fishes of Iran. Italian J. Zool. 65:101-108.##
15- Cogun, H.Y., Yuzereroglu, T.A., Firat, O., Gok, G., Kargin F., (2006) Metal concentrations in fish species from the Northeast Mediterranean Sea. Environ. Monit. Assess. 121: 431 438.##
16- Ebrahimpour, M., Mushrifah, I., (2010) Seasonal variation of cadmium, Copper and Lead concentrations in fish from a freshwater lake. Biol. Trace. Elem. Res. Dol 10.1007/ s 12011-009- 8596-2.##
17- FAO. (1983) Compilation of legal limits for hazardous substances in fish and fishery products. FAO Fish Circular, 464,5–100.##
18- Houserova, P., Kuban, V., Spurny, P., Habarta, P., (2006) Determination of total mercury and mercury species in fish and aquatic ecosystems of Moravian rivers. Vet. Medic. 3:101-110. ##
19- Javid, A., Javed, M., Abdullah, S., (2007) Nickel bio-accumulation in the bodies of Catla catla, Labeo rohita and Cirrhina mrigala during 96-hr LC50 exposures. Int. J. Agri. Biol. 1:139-142.##
20- Johari, S.A., Coad, B.W., Mazloomi, S., Kheyri, M., Asghari, S., (2009) Biological and morphometric characteristics of, Capoeta fusca, a cyprinid fish living in the qanats of south Khorasan, Iran. Zool Middles Easte 47: 63-70.##
21- Kalay, M., Ay, O., Canli, M., (1999) Heavy Metal Concentrations in fish tissues from the Northeast Mediterranean Sea. Bull. Environ. Contam. Toxicol. 63:673-681.##
22- Kim, A.D., GU, M.B., Allen, H.E., Cha, D., (2001) Physiochemical sactors affecting the sensitivity of Ceriodaphnia bulba to copper. Environ. Monit. Assess. 70:105–116.##
23- Kendrick, M.H., May, M.T., Plishka, M.J., Robinson, K.D., (1992) Metals in biological systems. England: Ellis Horwood Ltd.##
24- Koca, S., Koca, Y.B., Yildiz, S., Gurcu, B., (2008) Genotoxic and Histopathological Effects of Water Pollution on two fish Species, Barbus capito pectoralis and Chondrostoma nasus in the Büyük Menderes River, Turkey. Biol. Trace. Elem. Res. 122:276–291.##
25- Kuznetova, A.I., Zarubina, O.V., Leonova, G.A., (2002) Comparison of zn, cu, pb, ni, cr, sn, mo concentration in tissues of fish (Roach and perch) from lake Baikal and Bratsk reservoir, Russia. Environmental Geochemistry and Health 24: 205–213, 2002.##
26- Palaniappan, P.L.R.M., Karthikeyan, S., (2009) Bioaccumulation and depuration of chromium in the selected organs and whole body tissues of freshwater fish Cirrhinus mrigala individually and in binary solutions with nickel. J. Environ. Sci. 21:229–236.##
27- Pourang, N., Dennis, J.H., Ghourchian, H., (2005) Distribution of heavy metals in Penaeus semisulcatus from Persian Gulf and possible role of metallothionein in their redistribution during storage. Environ. Monit. Assess. 100: 71-88.##
28- Prabhu Dass Batvari, B., Kamala-Kannan, S., Shanthi, K., Krishnamoorthy, R., Jae Lee, K., Jayaprakash, M., (2008) Heavy metals in two fish species (Carangoidel malabaricus and Belone stronglurus) from Pulicat Lake, North of Chennai, Southeast Coast of India. Environ. Monit. Assess. 145:167–175.##
29- Pyle, G.G., Swanson, S.M., Lehmkuht, D.M., (2002) The influence of water hardness, pH, and suspended solids on nickel toxicity to larva fathead minnows (Pimephales promelas). Water. Air. Soil. Poll. 133:215–226##
30- Romeoa, M., Siaub, Y., Sidoumou, Z., Gnassia-barelli, M., (1999) Heavy metal distribution in different fish species from the Mauritania coast. Sci Total Environ. 232:169–175.##
31- Sekar, C.K., Chary, N.S., Kamala, T.C., Raj, D.S.S., Rao, A.S. (2003) Fractionation studies and bioaccumulation of sediment-bound heavy metals in Kolleru Lake by edible fish. Environ. Int. 29:1001–1008.##
32- Schriver, D.F., Atkins, P.W., (1994) Longford CH. Inorganic chemistry, 2nd ed. OxfordUniversity Press.##
33- Tekin-Özan, S., Kir, I., (2007) Seasonal variations of heavy metals in some organs of carp (Cyprinus carpio L., 1758) from Beyşehir Lake (Turkey). Environ. Monit. Assess. DOI 10.1007/s10661-007-9765-4.##
34- Turan, C.,  Dural, M.,  Oksuz, A., (2009) Levels of Heavy Metals in some commercial fish species captured from the Black Sea and Mediterranean Coast of Turkey. Bull. Environ. Contam. Toxicol. 82:601–60.##
35- Vinodhini, R., Narayanan, M., (2008a) Bioaccumulation of heavy metals in organs of fresh water fish Cyprinus carpio (Common carp). Int. J. Environ. Sci. Tech. 5:179-182.##
36- Vinodhini, R., Narayanan, M., (2008b) Effect of heavy metals on the level of vitamin E, total lipid and glycogen reserves in the liver of common carp (Cyprinus carpio L.). Mj. Int. J. Sci. Tech. 2:391-399.##
37- Wen, B.H., Tzong, H.L., Chih, Y.C., (2003) Accumulation of heavy metals in fish, J.National. Hualien. 17:35-44.##
38- Wong, C.K., Wong, P.P.P.K., Chu, L.M., (2001) Heavy metal concentrations in marine fishes collected from fish culture sites in Hong Kong. Arch. Environ. Contamin. Toxicol. 40:60-69.##
39- Weiner, E.R., (2007) Applications of environmental chemistry: A practical guide. 2nd ed. CRC Press. Boca Raton.##

40- Yilmaz, A.B., (2003) Levels of heavy metals (Fe, Cu, Ni, Cr, Pb, and Zn) in tissue of Mugil cephalus and Trachurus mediterraneus from IskenderunBay. Turk. Environ. Res. 92:277–281. ##