ارزیابی اثرات ضد باکتریایی عصاره الکلی مرزه بختیاری بر برخی باکتریهای بیماری زای غذازاد در گوشت قرمز

حبیبیان دهکردی, سعید; قلی پور, ساجده; مشتاقی بروجنی, حمدالله; فلاح, عزیزالله

doi:10.22092/vj.2014.100967

ارزیابی اثرات ضد باکتریایی عصاره الکلی مرزه بختیاری بر برخی باکتریهای بیماری زای غذازاد در گوشت قرمز

شناسنامه علمی شماره

نویسندگان

¹ دانشیار بخش فارماکولوژی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهرکرد

² دانشآموخته رشته دکترای حرفهای دامپزشکی دانشگاه شهرکرد و دانشجوی دکترای تخصصی فارماکولوژی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز

³ دانشیار بخش بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهرکرد

⁴ استادیار بخش بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهرکرد

10.22092/vj.2014.100967

چکیده

در این بررسی اثر ضد باکتریایی عصاره الکلی مرزه بختیاری بر روی دو باکتری بیماری زای غذا زاد شامل استافیلوکوکوس اورئوس و اشریشیا کلی به دو روش کمی‌و کیفی مورد بررسی قرار گرفت. تعیین مقادیر MIC و MBC به عنوان روش کمی‌و انتشار دیسک و ایجاد چاهک به عنوان روش‌های کیفی استفاده شدند. نتایج حاصل از آزمایش انتشار دیسک نشان داد که عصاره مرزه بختیاری در رقت‌های 2 درصد و 5 درصد هیچ اثر مهاری بر رشد باکتری ندارد. نتایج آزمایش انتشار چاهک نیز نشان داد که عصاره مرزه بختیاری تنها در غلظت 5 درصد مانع از رشد باکتری استافیلوکوکوس اورئوس می‌شود. در این تحقیق نشان داده شد که میزان MIC و MBC عصاره الکلی مرزه بختیاری علیه باکتری استافیلوکوکوس اورئوس به ترتیب برابر mg/ml 56/1 و mg/ml 5/12 می‌باشد. MIC و MBC عصاره الکلی مرزه بختیاری بر علیه باکتری اشریشیا کلی نیز به ترتیب برابر با mg/ml 125/3 و صفر بود. نتایج حاصل از ارزیابی اثر ضد باکتریایی مرزه بختیاری بر عصاره گوشت نیز آشکار کرد که در دماهای 4 و 15 درجه سانتی گراد، رشد باکتری‌های استافیلوکوکوس اورئوس و اشریشیا کلی در حضور مرزه بختیاری با غلظت دو و پنج درصد در مقایسه با زمان صفر با کاهش مواجه شد منتها این کاهش در مورد باکتری استافیلوکوکوس اورئوس در دمای 4 درجه چشمگیرتر بود (05/0>p). همچنین تفاوت معنی داری در تعداد میکروارگانیسم‌های شمارش شده در زمان‌های مختلف بین گروه شاهد و گروه‌های آزمایشی در هر دو دما و در مورد هر دو باکتری مورد آزمایش وجود داشت(05/0>p). بر اساس نتایج بدست آمده نتیجه گیری می‌شود که از مرزه بختیاری می‌توان به عنوان نگهدارنده علیه این باکتری‌ها در صنایع غذایی استفاده کرد.

20.1001.1.24235407.1393.27.3.5.2

عنوان مقاله [English]

Evaluating antibacterial effects of alcoholic extract of Satureja bactiarica on some foodborne pathogenic bacteria of meat

نویسندگان [English]

S Habibian Dehkordi ¹
S Gholipour ²
H Moshtaghi Broojeni ³
A Fallah ⁴

¹ Pharmacology Dept. Veterinary Faculty of Sharkord University

² Doctorate Student of Pharmacology, Veterinary Faculty of Shiraz University

³ Dept of Foodstuff Hygiene, Veterinary Faculty of Sharkord University

⁴ Dept of Foodstuff Hygiene, Veterinary Faculty of Sharkord University

چکیده [English]

The antibacterial effect of alcoholic extract of Satureja bactiarica were investigated quantitatively and qualitatively on two foodborne pathogenic bacteria including Staphylococcus aureus and Escherichia coli. Determination of the MIC and MBC values were used as quantitative method, and disk and well diffusion methods were applied as qualitative methods. The results of the disk diffusion test showed that extracts of Satureja bactiarica at the concentration of 2% and 5% has no inhibitory effect on bacterial growth. The results of the well diffusion test showed that extracts of Satureja bactiarica in concentrations of 5% inhibits Staphylococcus aureus growth. In this study it was shown that the MIC and MBC of the alcoholic extract of Satureja bactiarica against the Staphylococcus aureus were 1.56 mg/ml and 12.5 mg/ml, respectively. MIC and MBC of the alcoholic extract of Satureja bactiarica against the Escherichia coli were 3.125 mg/ml and zero, subsequently. The results from evaluation of the antibacterial effects of the Satureja bactiarica revealed that at 4 and 15 °C, the growth of Staphylococcus aureus and Escherichia coli in test tubes containing meat extracts has increased from the beginning to the end of the experiment. In the present of the extracts of Satureja bactiarica at the concentration of 2% and 5% in the both tested temperatures the growth of the bacteria decreased in comparison to time zero (p<0.05). Furthermore, there was a significant difference in the number of counted microorganism at various times between control and experimental groups in both tested temperatures and both examined bacteria (p<0.05). Based on the results from this study it is concluded that Satureja bactiarica can be used as preservative against these bacteria in the food industry.

مراجع

1- تیموری، م.، (1388). تجزیه اسانس و بررسی اثر ضد باکتریایی مرزه Saturejabachtiarica در استان اردبیل. فصلنامه پژوهش‌های علوم گیاهی، 4 (2): 26-19.

2- سفیدکن، ف.، صادق زاده، ل.، تیموری، م.، عسگری، ف. و احمدی، ش.، (1386). بررسی اثرات ضدمیکروبی اسانس دو گونه ی مرزه
(Saturejabachtiarica Bunge, Saturejakhuzistanicajamzoodi) در دو مرحله برداشت. فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 23(2): 182-174.

3- محبوبی، م. و فیض آبادی، م.، (1388). بررسی اثر ضدمیکروبی اسانس‌های آویشن، مرزنجوش، مرزه و اکالیپتوس بر باکتری‌های اشریشیا کلی، سالمونلا تیفی موریوم و قارچ‌های آسپرژیلوس نایجر، آسپرژیلوس فلاووس. فصلنامه ی گیاهان دارویی، 30: 144-137.

4- Adewunmi, C.O., Agbedahunsi, J.M., Adebajo, A.C., Aladesanmi, A.J., Murphy, N. and Wando, J., (2001). Ethno-veterinary medicine: screening of Nigerian medicinal plants for trypanocidal properties. Journal of Ethnopharmacology, 77(1):19-24.

5- Azaz, D., Demirci, F., Satil, F., Kürkçüoğlu, M. and Başer, K.H., (2002). Antimicrobial Activity of some satureja essential oils. Zeitschrift fur Naturforschung, 57(9-10):817-821.

6- Biavati, B., Ozcun, M. and Piccaglia R., (2004). Composition and antimicrobial properties of Satureja cuneifolia Ten and Thymbra sintenisii Bornm.et Aznar. Subsp. isaurica P.H. Davis essential oils. Annals of Microbiology, 54(4):393-401.

7- Boyraz, N. and Ozcan, M., (2006). Inhibition of phytopathogenic fungi by essential oil, hydrosol, ground material and extract of summer savory (Satureja hortensis L.) growing wild in Turkey. International Journal of Food Microbiology, 107(3):238-242.

8- Cavar, S., Maksimovic, M., Solic, M.E., Jerkovic-Mujkic, A. and Besta, R., (2008). Chemical composition, antioxidant and antimicrobial activity of two Satureja essential oils. Food Chemistry, 111(3):648-653.

9- Cowan, M.M., (1999). Plant products as antimicrobial agents. Clinical Microbiology Reviews, 12(4):564-582

10- Cox, S.D., Mann, C.M. and Markham, J.L., (2001). Interactions between components of the essential oil of Melaleuca alternifolia. Journal of Applied Microbiology, 91(3):492-497.

11- Delgado, B., Fernandez, P.S., Palop, A. and Periago, P.M., (2004). Effect of thymol and cymene on Bacillus cereus vegetative cells evaluated through the use of frequency distributions. Food Microbiology, 21(3):327-334.

12- Djenane, D., Yanguela, J., Montanes, L., Djerbal, M. and Roncales, P., (2011). Antimicrobial activity of Pistacia lentiscus and Satureja Montana essential oils against Listeria monocytogenes CECT 935 using laboratory media: Efficacy and synergistic potential in minced beef. Food control, 22(7):1046-1053.

13- Helander, I.M., Alakomi, H.L., Latva-Kala, K., Mattila-Sandholm, T., Pol, I., Smid, E.J., Gorris, L.G.M. et al., (1998). Characterization of the action of selected essential oil components on Gram-negative bacteria. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 46(9):3590-3595.

14- Jerkovic, I., Mastelic, J. and Milos, M., (2001).The Impact of Both the Season of Collection and Drying on the Volatile Constituents of Origanum vulgare. L. spp. Hirtum Grown Wild in Croatia. International Journal of Food Science and Technology. 36(6):649–654.

15- Mahboubi, M. and Kazempour, N., (2011). Chemical composition and antimicrobial activity of Satureja hortensis and Traschspermum copticum essential oil. Iranian Journal of Microbiology, 3(4):194-200.

16- Mann, C.M., Cox, S.D. and Markham, J.L., (2000). The outer membrane of Pseudomonas aeruginosa NCTC6749 contributes to its tolerance to the essential oil of Melaleuca alternifolia (tea tree oil). Letters in Applied Microbiology, 30(4):294-297.

17- Mertz, P.M. and Eaglstein, W.H., (1984). The effect of a semiocclusive dressing on the microbial population in superficial wounds. Archives of Surgery, 119(3):287-289.

18- Mihajilov-Krster, T., Radnovic, D. and Kitic, D., (2010). Antimicobial activity of satureja L. essential oil aiganst phytopathogenic bacteria Ewinia amylovora. Biologica Nyssana, 1(1-2): 95-98.

19- Mora, A., Blanco, M., Blanco, J.E., Alonso, M.P., Dhabi, G., Thomson-Carter, F., et al., (2004). Phage types and genotypes of shiga toxin-producing Escherichia coli O157:H7 isolates from humans and animals in spain: identification and characterization of two predominating phage types (PT2 and PT8). Journal of Clinical Microbiology, 42(9):4007-4015.